Ημικρανία ή Πονοκέφαλος: Μάθετε τις Διαφορές!

Τα άρθρα μας αφορούν κυρίως ΜΗ ΙΑΤΡΟΥΣ, για αυτό προσπαθήσαμε να τα γράψουμε όσο πιο απλά γίνεται χωρίς δύσκολους ιατρικούς όρους και πολύπλοκες ερμηνείες, ώστε να γίνονται κατανοητά σε όλους.

Μοιραστείτε αυτό το άρθρο

Η ημικρανία, πολλές φορές παρερμηνεύεται σαν πονοκέφαλος, αλλά είναι κάτι πολύ περισσότερο από έναν απλό πόνο στο κεφάλι μας.

Τι είναι η ημικρανία;

Η ημικρανία, είναι μία χρόνια διαταραχή που έχει μεν πονοκεφάλους, αλλά δεν περιορίζεται μόνο σε αυτούς. Ο πόνος είναι έντονος και εντοπίζεται συχνά στο μισό μέρος της κεφαλής εξού και η λέξη ημι-κρανία. Μπορεί όμως και στα δύο ημιμόρια, κυρίως σε παιδιά και εφήβους.

Συμπτώματα

Συνήθως, ο πονοκέφαλος της ημικρανίας συνοδεύεται από συμπτώματα του αυτόνομου νευρικού συστήματος, όπως αύρα, ναυτία, έμετο και φωτοφοβία.

Χαρακτηριστικά ασθενών

Κοινά χαρακτηριστικά των ανθρώπων που πάσχουν από ημικρανία είναι τα εξής:

• Οι περισσότεροι ασθενείς είναι ηλικίας 15 – 55 ετών.
• Στην πλειονότητά τους έχουν οικογενειακό ιστορικό ημικρανίας.
• Είναι συχνότερη στις γυναίκες.
• Τα επεισόδια και η σοβαρότητά τους περιορίζεται με την ηλικία.

Ο ακριβής μηχανισμός που προκαλεί την ημικρανία, δεν είναι πλήρως γνωστός. Έρευνες έδειξαν ότι στην κρίση ημικρανίας τα επίπεδα της σεροτονίνης στο αίμα πέφτουν. Αυτό έχει αποτέλεσμα, την απελευθέρωση ουσιών (νευροπεπτίδια) που προκαλούν πονοκέφαλο.

Παράγοντες κινδύνου

Οι παράγοντες που προκαλούν ημικρανική κρίση είναι αρκετοί. Ας δούμε τους συνηθέστερους:

1. Το stress (ο κυριότερος παράγοντας).
2. Οι ορμόνες, κυρίως τα οιστρογόνα. Πολλές γυναίκες εμφανίζουν ημικρανία με την έναρξη της περιόδου ή κατά την κύηση ή την εμμηνόπαυση. Επίσης και κατά την θεραπεία με αντισυλληπτικά.
3. Φαγητά και ποτά όπως το κόκκινο κρασί, η σοκολάτα, ορισμένα τυριά, η ασπαρτάμη, ο καφές.
4. Η νηστεία σε ορισμένους ανθρώπους.
5. Έντονα φώτα, θόρυβοι αλλά και μυρωδιές.
6. Η αϋπνία ή μια αλλαγή στις συνήθειες του ύπνου.
7. Η έντονη σωματική κόπωση.
8. Η σεξουαλική πράξη.
9. Οι αλλαγές του καιρού.
10.  Ορισμένα φάρμακα.

Οι 2 Βασικοί Τύποι Ημικρανίας

Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι ημικρανίας: η ημικρανία με αύρα (κλασική ημικρανία) και η ημικρανία χωρίς αύρα. Στην πρώτη μορφή, ο ασθενής μπορεί να παρουσιάζει πρόδρομα συμπτώματα για 10 -30 λεπτά και επηρεάζει μόνο 1 στους 5 πάσχοντες. Η μορφή της ημικρανίας χωρίς αύρα έχει όλα τα στοιχεία της ημικρανίας με αύρα, εκτός από τα πρόδρομα συμπτώματα.

Ένα τυπικό επεισόδιο ημικρανίας έχει 4 ξεχωριστά στάδια:

• Το πρόδρομο (προειδοποιητικό) στάδιο.
  Προηγείται του πονοκέφαλου κατά 24 με 48 ώρες και χαρακτηρίζεται από μεταβολές της διάθεσης, ευερεθιστότητα, αίσθημα τάσης στον αυχένα και κάποιες φορές, συχνά χασμουρητά, δυσκοιλιότητα κ.ά. Συχνά, ο πονοκέφαλος συνοδεύεται από ναυτία και εμετό.

• Την αύρα (migraine aura).
  Είναι ένα σύνολο εστιακών νευρολογικών συμπτωμάτων παροδικής οπτικής, κινητικής και λεκτικής διαταραχής. Ο ασθενής αντιλαμβάνεται λάμψεις, τεθλασμένες γραμμές ή αισθάνεται ότι υπάρχουν σημεία όπου έχει απώλεια όρασης. Επίσης, υπαισθησία ή αίσθημα νυγμών στο πρόσωπο και στα χέρια. Μπορεί να εμφανίσει διαταραχές της αίσθησης, της όσφρησης, της γεύσης, της αφής και αίσθημα ήπιας νοητικής σύγχυσης.

• Τον πονοκέφαλο.
  Η συνηθέστερη εντόπιση του πόνου είναι πίσω από τον οφθαλμικό βολβό ή το αυτί, αν και μπορεί να αφορά οποιαδήποτε περιοχή της κεφαλής. Μπορεί να παρατηρείται οποιαδήποτε ώρα της ημέρας, αν και συνήθως ξεκινάει το πρωί. Μπορεί να διαρκέσει λίγες ώρες ή έως μία με δύο ημέρες.

• Το στάδιο της αποδρομής.
   Όταν περάσει ο πονοκέφαλος, ενδέχεται να παρατηρηθεί εξάντληση, ζάλη, δυσκολίες συγκέντρωσης και συναισθηματικές μεταβολές.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Για την διάγνωση συχνά αρκεί μόνο το ιστορικό και νευρολογική εξέταση. Ο νευρολόγος μπορεί να συστήσει μια μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου, σε περιπτώσεις ύποπτες. Υπάρχει η περίπτωση, ένας ασθενής να έχει δύο αίτια πονοκεφάλου για παράδειγμα ημικρανία και ένα ανεύρυσμα ή έναν όγκο εγκεφάλου.

Αντιμετώπιση Ημικρανίας

Υπάρχουν πολλές κατηγορίες φαρμάκων όπως επίσης και φάρμακα νεότερης γενιάς τα οποία χορηγεί ο Νευρολόγος. Άλλα αποσκοπούν στην αποφυγή της έναρξης της ημικρανίας και άλλα στον περιορισμό της σοβαρότητας και της διάρκειας.

Θεραπεία για την πρόληψη των κρίσεων ημικρανίας πρέπει να γίνεται όταν:

• Υπάρχουν τρία ή περισσότερα επεισόδια ημικρανίας τον μήνα.
• Η ημικρανία περιορίζει σημαντικά τις καθημερινές δραστηριότητες.
• Σε ηλικιωμένους, εγκύους και παιδιά.

Τα φάρμακα για την αντιμετώπιση των κρίσεων είναι αναποτελεσματικά, αντενδείκνυται ή υπέρ χρησιμοποιούνται ή προκαλούν παρενέργειες.

Όσο κι αν φαίνεται παράδοξο, η κατάχρηση φαρμάκων για τους πονοκεφάλους, μπορεί να φέρει και αυτή πονοκέφαλο! Υπάρχει ειδικός όρος για το φαινόμενο αυτό: κεφαλαλγία από κατάχρηση αναλγητικών.

Συμβουλές

• Για να εμποδίσετε την έναρξη ή να απαλύνετε τον πόνο, μπορείτε να πάρετε το αναλγητικό που σας ανακουφίζει, όσο το δυνατόν γρηγορότερα μετά την έναρξη των συμπτωμάτων. 
• Η παραμονή σε ένα ήσυχο δωμάτιο, χωρίς έντονο φως ή μυρωδιές, μπορεί να βοηθήσει.
• Μεγάλη σημασία έχει να μάθει ο ασθενής  τους παράγοντες που του προκαλούν ημικρανία και να τους αποφεύγει (stress, αϋπνία, κόκκινο κρασί, σωματική κόπωση κ.λ.π).

Σε κάθε αλλαγή στον χαρακτήρα ή στην συχνότητα ενός χρόνιου πονοκεφάλου, πρέπει να απευθύνεστε στον νευρολόγο για να αποκλείσει την πιθανότητα ακόμη και με μαγνητική τομογραφία ενός νέου αιτίου.

Υπάρχουν πονοκέφαλοι στην μια πλευρά του κεφαλιού που οφείλονται σε ανεύρυσμα, όγκους εγκεφάλου κ.ά. Μόνο ο νευρολόγος μπορεί να πει με βεβαιότητα, αν ο πονοκέφαλος που νιώθετε είναι αθώος ή όχι.

Τι είναι ο πονοκέφαλος ή κεφαλαλγία;

Ο πονοκέφαλος είναι ένας απλός πόνος στο κεφάλι που συνήθως «έρχεται και φεύγει». Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, το 50% του πληθυσμού παγκοσμίως υποφέρει από κεφαλαλγία. Υπάρχουν περισσότερα από 150 διαφορετικά είδη πονοκεφάλων που διακρίνονται σε δύο κατηγορίες:

Πρωτοπαθείς κεφαλαλγίες: Δεν οφείλονται σε κάποιον εξωγενή παράγοντα και δεν υπάρχουν παθολογικά ευρήματα. Παράδειγμα, αποτελεί ο πονοκέφαλος τάσης (Tension-type headache), ο οποίος είναι η πιο συχνή μορφή πονοκεφάλου. Στις περισσότερες περιπτώσεις, όταν λέμε ότι “έχουμε πονοκέφαλο” εννοούμε τον πονοκέφαλο τάσης. Παυσίπονα που περιέχουν παρακεταμόλη, ιβουπροφαίνη ή ναπροξένη ανακουφίζουν ικανοποιητικά.

Δευτεροπαθείς κεφαλαλγίες: Οφείλονται σε αναγνωρίσιμα αίτια, όπως για παράδειγμα ιγμορίτιδα, λήψη φαρμάκων, υπέρταση κ.ά. 

Διαφορές πονοκεφάλου τάσης και πονοκεφάλου ημικρανίας

Ο πονοκέφαλος τάσης είναι πιο ήπιος και περιγράφεται ως “σφίξιμο” γύρω από ολόκληρο το κεφάλι, εν αντιθέσει της ημικρανίας εντοπίζεται κατά κανόνα στο ήμισυ της κεφαλής. 

Ο πονοκέφαλος τάσης κατά κανόνα δεν αναγκάζει τους πάσχοντες να διακόψουν τις δραστηριότητές τους. Αντίθετα, ο πονοκέφαλος της ημικρανίας αναγκάζει τους πάσχοντες να ξαπλώσουν σε ένα ήσυχο, σκοτεινό χώρο μέχρι να υποχωρήσουν τα έντονα συμπτώματα.

Κατά κανόνα, τα περιστατικά πονοκεφάλων τάσης είναι περιστασιακά, σε αντίθεση με την ημικρανία που μπορεί να αποτελέσει μία χρόνια, υποτροπιάζουσα διαταραχή.

Ο πονοκέφαλος ημικρανίας έχει σφυγμώδη χαρακτήρα. Οι ασθενείς περιγράφουν ότι νιώθουν ρυθμικά χτυπήματα “σαν από σφυρί” στο κεφάλι, συγχρονισμένα με τον καρδιακό τους ρυθμό.

Ο πονοκέφαλος ημικρανίας επιδεινώνεται με τη σωματική δραστηριότητα όπως για παράδειγμα δουλειές του σπιτιού ή περπάτημα.