Πνευμονία: Είδη, Συμπτώματα, Διάγνωση & Θεραπεία

Τα άρθρα μας αφορούν κυρίως ΜΗ ΙΑΤΡΟΥΣ, για αυτό προσπαθήσαμε να τα γράψουμε όσο πιο απλά γίνεται χωρίς δύσκολους ιατρικούς όρους και πολύπλοκες ερμηνείες, ώστε να γίνονται κατανοητά σε όλους.

Μοιραστείτε αυτό το άρθρο

Τι είναι η πνευμονία;

Η πνευμονία αποτελεί μια οξεία φλεγμονή των ιστών του πνεύμονα βακτηριακής, ιογενούς ή άλλης αιτιολογίας. Ποικίλει σε σοβαρότητα από ήπια μέχρι πολύ σοβαρή και μπορεί να οδηγήσει σε αναπνευστική ανεπάρκεια ή ακόμα και στο θάνατο. Όταν η πνευμονία συνυπάρχει και βρογχίτιδα τότε η νόσος ονομάζεται βρογχοπνευμονία.

• Ανάλογα με το πού έχει προκληθεί η μόλυνση χαρακτηρίζεται ως εξωνοσοκομειακή πνευμονία και ενδονοσοκομειακή πνευμονία.
• Ανάλογα με την περιοχή των πνευμόνων που προσβάλλει, μπορεί να ταξινομηθεί και ως λοβώδης, βρογχική ή οξεία διάμεση πνευμονία.
• Αναλόγως με τον αιτιολογικό παράγοντα και την κλινικο-εργαστηριακή εικόνα διακρίνεται σε τυπική και άτυπη.

Ομάδες που υψηλού κινδύνου αποτελούν τα νεογνά, τα μικρά παιδιά, οι ηλικιωμένοι άνω των 65 ετών και τα άτομα με ασθενές ανοσοποιητικό σύστημα και χρόνιες παθήσεις.

Βασικά Είδη Πνευμονίας

• Άτυπη Πνευμονία

Η άτυπη πνευμονία χαρακτηρίζεται ως μια πιο ήπια μορφή πνευμονίας και συχνά προκαλείται από τα mycoplasma pneumoniae, legionella, χλαμύδια, μύκητες ή παράσιτα.

• Ιογενής και Βακτηριακή Πνευμονία 

Η βακτηριακή νόσος είναι συνήθως πιο σοβαρή και απαντάται κυρίως στους ενήλικες. Ένα από τα συχνότερα μικρόβια που ευθύνεται για την πνευμονία είναι ο πνευμονιόκοκκος (στρεπτόκοκκος της πνευμονίας) και ακολουθούν άλλα μικρόβια όπως σταφυλόκοκκος κ.ά.

Προδιαθεσικοί παράγοντες για τη βακτηριακή πνευμονία αποτελούν:

1. Ηλικία > 65 ετών
2. Υποκείμενη πνευμονική νόσο (άσθμα ή ΧΑΠ)
3. Συστηματική ασθένεια (διαβήτης, νεφρική ανεπάρκεια)
4. Εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα (ανοσοκαταστολή, νεοπλασίες)
5. Κάπνισμα: Οι καπνιστές διατρέχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο να προσβληθούν από πνευμονία επειδή οι προστατευτικοί μηχανισμοί των πνευμόνων παραλύουν από τον καπνό.
6. Αλκοολισμός

• Πνευμονία από κορωνοϊό SARS-CοV-2 

Η COVID-19 είναι η ασθένεια που προκαλείται από τον νέο κορωνοϊό SARS-CοV-2 και μπορεί να προκαλέσει πνευμονία. Ο ιός μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο κυρίως μέσω του αναπνευστικού συστήματος με σταγονίδια από το φτέρνισμα, το βήχα ή την ομιλία. Ακόμη μπορεί να μεταδοθεί μέσω επαφής με πρόσφατα μολυσμένες επιφάνειες όταν δεν τηρούνται τα ατομικά μέτρα υγιεινής.

Οι περισσότεροι ασθενείς με COVID-19 παρουσιάζουν ήπια ή μέτρια συμπτώματα.

Στατιστικά το 15% των περιπτώσεων αναπτύσσει σοβαρή πνευμονική νόσο ενώ το 1%-5% παρουσιάζει σημαντικές πνευμονικές επιπλοκές.

Συνήθη συμπτώματα κορωνοϊού

• Υψηλός πυρετός
• Βήχας
• Έντονη δύσπνοια
• Ταχύπνοια
• Ταχυκαρδία

Άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών καθώς και άτομα με υποκείμενα νοσήματα θεωρούνται υψηλού κινδύνου για εμφάνιση πνευμονίας από κορωνοϊό SARS-CοV-2.

Πότε το απλό κρυολόγημα εξελίσσεται σε πνευμονία;

Μερικές φορές ειδικά όταν ο οργανισμός είναι εξασθενημένος ή σε ηλικιωμένους, είναι πολύ πιθανό το απλό κρυολόγημα να εξελιχθεί σε πνευμονία. Γι’ αυτό ακόμα και όταν ένας άνθρωπος έχει γενικά καλή κατάσταση υγείας, είναι σημαντικό να ξεκουράζεται καλά όταν έχει κρυολόγημα ή γρίπη.

Ποιοι είναι οι κυριότεροι τρόποι μετάδοσης;

Η πνευμονία μεταδίδεται με τους εξής τρόπους:

1. Αερογενώς με εισπνοή σταγονιδίων
2. Με συγχρωτισμό πολλών ατόμων σε κλειστούς χώρους
3. Μέσω μολυσμένων επιφανειών

Οι ιογενείς πνευμονίες μεταδίδονται πιο εύκολα από τις μικροβιακές.

Ποια είναι τα συμπτώματα της πνευμονίας;

• Πυρετός (συνήθως υψηλός)
• Παραγωγικός βήχας
• Δύσπνοια και ταχύπνοια
• Αιματηρά πτύελα
• Αρθραλγίες και μυαλγίες
• Κοιλιακό άλγος
• Εμετοί
• Διάρροιες

Πως γίνεται η διάγνωση της πνευμονίας;

Η διάγνωση της πνευμονίας γίνεται με τέσσερις βασικούς τρόπους:

• Ακτινολογικά: Η ακτινογραφία θώρακος αποτελεί τη βασική εξέταση (με την χαρακτηριστική εικόνα πύκνωσης) στην οποία φαίνεται εάν έχουν προσβληθεί πνευμονικοί λοβοί ή αν παρουσιάζεται σημαντική υπεζωκοτική συλλογή.
• Αξονικη τομογραφία: Η αξονική τομογραφία δείχνει περισσότερες λεπτομέρειες των πνευμόνων από μια απλή ακτινογραφία θώρακος.
• Εργαστηριακός έλεγχος: Στη γενική εξέταση αίματος εμφανίζεται λευκοκυττάρωση ή λευκοπενία. Επίσης, οι δείκτες φλεγμονής (CRP, TKE) είναι αυξημένοι.
• Φυσική εξέταση: Κατά την ακρόαση των πνευμόνων αναδεικνύονται επιπρόσθετοι μη μουσικοί ρόγχοι καθώς και τυπικά ευρήματα πύκνωσης (επικρουστική αμβλύτητα, αύξηση των φωνητικών δονήσεων, βρογχική αναπνοή).

Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να ληφθεί δείγμα για καλλιέργεια υπεζωκοτικού υγρού (καλλιέργεια πτυέλων).

Πώς θεραπεύεται η πνευμονία;

Για τις επιλογές της θεραπείας και της φαρμακευτικής αγωγής πρέπει να ληφθούν υπόψη ο τύπος της πνευμονίας, η σοβαρότητα αυτής, η ηλικία του ατόμου και η συνολική υγεία του ασθενούς. Για ορισμένους ασθενείς μπορεί να αρκεί η ανάπαυση στο σπίτι ενώ για άλλους να απαιτείται παραμονή στο νοσοκομείο.

Η θεραπευτική αγωγή θα πρέπει να αρχίσει το συντομότερο δυνατό και είναι πολύ σημαντική η επιλογή του κατάλληλου φαρμάκου και η σωστή του δοσολογία.

Η επιλογή της κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής βασίζεται σε κλινικά (πυρετός, δύσπνοια, γενική κατάσταση υγείας), εργαστηριακά (λευκοκυττάρωση, δείκτες φλεγμονής) και ακτινολογικά (ακτινογραφία θώρακος) δεδομένα.

Θεραπεία ανά είδος:

• Βακτηριακή πνευμονία: Σύμφωνα με το NHLBI, οι περισσότεροι άνθρωποι με βακτηριακή πνευμονία που λαμβάνουν αντιβιοτικά, βελτιώνονται άμεσα και τα συμπτώματα αρχίζουν να υποχωρούν μετά από μία έως τρεις ημέρες.

Η αντιβιοτική αγωγή είναι αποτελεσματική για τη βακτηριακή και όχι για την ιογενή πνευμονία.

• Ιογενής πνευμονία: Η ιογενής πνευμονία συνήθως βελτιώνεται σε μία έως τρεις εβδομάδες και η ανάγκη χορήγησης αντιικού φαρμάκου είναι αρκετά σπάνια.
• Μυκητιασική πνευμονία: Η μυκητιασική πνευμονία είναι πιο συχνή σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα και θα πρέπει να χορηγηθεί αντιμυκητιασικό φάρμακο είτε από το στόμα (per os) είτε ενδοφλέβια.

Ωστόσο είναι σημαντικό να ολοκληρώσετε τη φαρμακευτικη αγωγή ακόμη κι αν αισθάνεστε καλύτερα. Διαφορετικά, η πνευμονία μπορεί να επανέλθει! 

Πολλοί τύποι βακτηρίων, συμπεριλαμβανομένων και μερικών S. pneumoniae (pneumococcus), είναι ανθεκτικοί στα συνήθη αντιβιοτικά και γι’ αυτό είναι πιθανό το ενδεχόμενο αποτυχίας της θεραπείας.

Επιπλοκές της Πνευμονίας

Η πνευμονία παρουσιάζει σοβαρές επιπλοκές όπως:

• Πλευρίτιδα
• Αναπνευστική ανεπάρκεια: Σε αυτές τις περιπτώσεις ένας ασθενής χρειάζεται αναπνευστική μηχανική υποστήριξη στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ). Μια πιο σοβαρή μορφή αναπνευστικής ανεπάρκειας είναι το σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας (ARDS).
• Σήψη: Όταν δεν υπάρχει έγκαιρη και κατάλληλη ανταπόκριση στη μόλυνση, το σώμα εμφανίζει ανεξέλεγκτη φλεγμονή και γι’ αυτό η σήψη μπορεί να οδηγήσει και σε ανεπάρκεια οργάνων.
• Αποστήματα πνευμόνων: Σε αυτές τις περιπτώσεις σχηματίζονται περιοχές πύου μέσα ή γύρω από τον πνεύμονα.
• Μυοκαρδίτιδα.

Μέθοδοι Πρόληψης Πνευμονίας 

Δεν υπάρχει ένας σίγουρος τρόπος πρόληψης της πνευμονίας αλλά τηρώντας βασικούς κανόνες υγιεινής (επαρκής ενυδάτωση, καλή διατροφή, αποφυγή καπνίσματος, ρύθμιση υποκείμενων νόσων, επαρκές ανοσοποιητικό σύστημα) μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο μόλυνσης.

Τέλος, τα εμβόλια έναντι του πνευμονιοκόκκου και του ιού της γρίπης μπορούν να προστατεύσουν τον οργανισμό από τις πιο κοινές αιτίες πνευμονίας.